رؤیای زیسته | نقدی بر نمایشگاه ابراهیم گنجیان
رؤیای زیسته | نقدی بر نمایشگاه ابراهیم گنجیان
نگارخانه آتبین
مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی
قریب به صد‌سال پیش در سال ۱۲۹۳، معادل با ۱۹۱۴ میلادی، آرتور کلایوبل، منتقد انگلیسی، در تفسیر و توجه جریان پست دریافتگری کتاب هنر را نگاشت؛ این کتاب توجیهی برای هنر پیشرو زمان خود بود و در آن پل سزان را به‌عنوان نقاش اصلی جریان پیشرو معرفی کرد، با مطرح‌نمودن مفهوم صورت معنا یا فرم معنادار وی، مسیر هنر و چیستی هنر را باز‌تعریف نمود.
کلایوبل به چرایی بازنمایی صرف طبیعت و به بحران بیهودگی تقلید در آثار واقع‌نما اشاره نمود، او جنبه‌های شهودی هنر را ارجح دانست و امروزه پس از یک‌قرن تجربه در بازنمایی و غلبه‌ی مفهوم برصورت و ریخت، می‌توان این تجربه‌ی شهودی را با ترکیب از خواستگاه مفهوم و ایده، به‌همراه بازنمایی واقع‌گرایانه‌ی طبیعت میزانی بر اصالت آثار واقع‌نما قرار داد.
این هفته به دیدار آثار ابراهیم گنجیان، در گالری «آتبین» رفتیم؛ گنجیان متولد ۱۳۵۶ و طراح و مجسمه‌ساز و نقاش است، که بیش از یک‌صد نمایش از آثارش در کارنامه‌ی خود دارد؛ او مدرس با سابقه‌ی هنر در مازندران است و اکنون مدیریت نگارخانه‌ی «خانه‌ی هنر» در آمل را به‌عهده دارد.
نمایش فعلی گنجیان شامل نُه تابلوی رنگ و روغن، از ادغام طبیعت با فضاهای داخلی ساختمان‌های مدرن است؛ وی در این کارنما کماکان در بازنمایی طبیعت با ایده‌ی متصور خود پایدار بوده و به خلق آثارش پرداخته است. گنجیان نسبت به نمایش گذشته‌ی خود تحت‌عنوان «خلوت ازدار» از دریافتگری بیشتر فاصله گرفته و سعی در ادغام دو فضای درونی و بیرونی واقعی دارد. رنگ‌ها در این کارنما پخته‌تر و بیشتر به فضای طبیعت نزدیک گردیده؛ این فراواقع‌گرایی در چهارچوب صورت واقع‌گرایانه، نشان از تلاش هنرمند برای یافتن مسیر جدیدی در بیان فنی و زیبایی‌شناسانه‌ی آثارش دارد. طبیعت زیسته‌ی نقاش در اقلیم شمال کشور، محوری برای نقاش است تا دغدغه و نگاه جست‌وجوگرش را برای یافتن صورت معنادار مطرح نماید؛ اما این جست‌وجو به‌شدت از بازنگری تاریخ هنر و نگاه سرنمونی به تجربه‌ی هنر بومی و جهانی سر باز می‌زند و نقاش در بند فن و توانایی بی‌نظیر خود اسیر است.
آموزه‌ی مشترک تاریخ هنر در مفهوم غربی یا شرقی، درک اصل تقلیل و آزادی از شیئیت اثر هنری به سمت معنا و محور‌قرار‌دادن رفتار هنرمند به جای محصول تولیدی هنرمند است. این اصل بدیهی، متر و اندازه‌ی تبیین و ارزش‌گذاری آثار هنرمندان است.
گنجیان در نمایش گذشته‌ی خود با استفاده از ترکیب‌بندی‌های فرا‌ارگانیک به همراه رنگ‌هایی فام درحال عبور از فضاسازی واقع‌گرایانه به سمت جریانی ذهنی مسیر خود را تغییر داده و در پس ایده‌ی ترکیب، نگاه طراحانه‌ی صنعتی مدرنیستی با طبیعت جنگلی از تحول فنی در نقاشی دست شسته و به سمت اصالت‌بخشیدن به ایده‌های خود حرکت کرده است. محتمل است در نظر مخاطبان، ظاهر و صورت آثار هنرمند متهم به واپس‌گرایی گردد؛ اما به نظر نگارنده، اصالت‌بخشی گنجیان به ایده‌ی مجرد و بازگرد به دغدغه‌های درونی ساختار ذوق فردی، هنرمند را در مسیری بهتر قرار داده است. بازخوانی نظام فرهنگی منطقه‌ای و تأثیرات اقلیم بر نظام ذوقی جامعه، زیرساختی است که می‌تواند گنجیان را در پیوستار زیبایی‌شناسانه قرار دهد. این به معنای چرایی سلایق مناطق مرطوب کشور با مناطق خشک و بررسی چگونگی حضور طبیعت در داخل زندگی و مکان زیست انسان است؛ به‌طور مشخص نحوه‌ی زیست مدرن به دلیل تراکم و اهمیت به کار و تحرک اجتماعی، فاقد حضور گسترده‌ی طبیعت گردیده و رژیم استفاده‌ی زیبایی طبیعی امروز نسبت به گذشته تغییر کرده؛ فقدان زمین برای ساخت خانه‌های حیاط‌دار و بلند‌مرتبه‌سازی، خود بحرانی است که انسان ایرانی و طبیعت‌محور با آن روبه‌روست؛ برای هنرمندی که در فضایی سرسبز و آکنده از گیاهان و دورنماهای جنگلی زندگی کرده است. امروز اسارت چشم در میان این سازه‌های نا‌همساز سخت می‌نماید؛ معنایابی و پژوهش در این مسیر تنها با یک کارنما میسر نمی‌شود؛ اگرچه هنرمند دغدغه‌ی طبیعت را همیشه در سیر آثارش یادآوری نموده؛ اما تنگ‌تر‌کردن این نگره و توجه به یک مضمون به‌طور انضمامی، به‌طور‌قطع گنجیان را در مسیر هستی‌شناسی ارزشمندی قرار می‌دهد.
نقد نمایشگاه‌های دیگر به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:
Posted: ۱۳۹۸/۱۱/۱۵
مجموعه‌ای منحصر‌به‌فرد از آثار صادق تبریزی در گالری سهراب درک تحول تاریخی هنرمند از نظام نگارگری تا هنر مدرن مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی فارغ از بررسی نفوذ هنرهای تجسمی در ذائقه‌ی عمومی و فقدان نظام فرهنگی مؤثر در این حیطه، باید پذیرفت که هنر مدرن در لایه‌های اجتماعی اکنون نفوذ کرده …
Posted: ۱۳۹۸/۱۱/۰۸
مستور و پدیدار | نقدی بر نمایشگاه آثار المیرا میرمیران گالری آران مجله پامپا:به قلم جاوید رمضانی زیباروی تاب مستوری ندارد در نظریات هستی‌شناسی شرق دور، عالم مادی متشکل از ذراتی فرض شده که آن‌ها را ذرات بخش‌ناپذیر نامیده‌اند؛ این واحدها، با تنوعی بی‌پایان، خصوصیات اصلی ماده را ارائه می‌دهند. آن‌ها، جرم را، متأثر …
Posted: ۱۳۹۸/۱۱/۰۲
کندال | نقدی بر نمایشگاه آثار صادق ادهم گالری والی مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی چاله هنر در دوره‌ی پیش از رنسانس و نزد تمدن‌های شرقی، تعریفی متفاوت داشته و زیرساخت معنایی آن، با توجه به توانایی‌های فنی این قشر از جامعه، با صنعتگران جمعیتی همسان به حساب می‌آمده‌اند. قدرت این هنرمندان برای …
Posted: ۱۳۹۸/۱۰/۲۵
بداهگی و خلاقیت | نقدی بر نمایشگاه عین الدین صادق زاده گالری خاک مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی تحرک قلم بر روی کاغذ، به خودی خود دارای تقدسی است که ذات تمایز انسان از حیوان را نشان می‌دهد؛ این تمایز همان کیفیت تفکر در آدمی یا ارتباط‌گرفتن با جهان‌های دیگر، یا آدمیان …
Posted: ۱۳۹۸/۱۰/۱۱
طبیعت اسطوره ای | نقدی بر نمایشگاه یعقوب امدادیان گالری هور مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی طبیعت اسطوره‌ای، اصطلاحی است که در خوانش خود، مفهومی از نوعی دیدار تازه را در بر می‌گیرد. این دیدار، در قالب هنر و تاریخ شکل گرفته؛ از نظام اسطوره‌ها منتج شده، تجارب ملت‌ها از زیستن و عبور …
Posted: ۱۳۹۸/۱۰/۰۴
اثری به نام درک هنر | یادداشتی بر نمایشگاه یادواره عربعلی شروه گالری شروه مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی در دهه‌ی هشتاد، اهالی هنر متوجه کمبود و افول تولیدات معنایی و متنی در حوزه‌ی هنرهای تجسمی شده و روند رو‌به‌رشدی را در این حوزه شاهد هستیم. امروز وجود ناشران متمرکز بر هنر تجسمی …
Posted: ۱۳۹۸/۰۹/۲۸
مسخ‌شدگی در منسوخان | نقدی بر نمایشگاه سمیه خدایی گالری آتبین مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی واژه‌ی «مسخ» در تعابیر افسانه‌ای، افول انسان به حالات حیوانی گفته شده است؛ مسخ و دگرگونی جسمانی متناسب با اعمالی است که انسانها انجام داده‌اند؛ یعنی جمعیت‌های گنهکار بر اثر انگیزه‌ی هواپرستی و شهوت‌رانی، دست به طغیان و نافرمانی خدا می‌زدند و جمعی با تقلید کورکورانه …
Posted: ۱۳۹۸/۰۹/۲۰
جعبه‌ی افکار امیرنصر کم‌گویان در نگارخانه محسن نگارخانه محسن مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی اتصال تصاویر مجزا از هم که با خواستگاهی متفاوت شکل گرفته‌اند، در راستای هدف و بیانی جدید را «تکه‌چسبانی» یا «کلاژ» می‌نامند. از ابتدای قرن بیستم، به علت رشد تکنولوژی چاپ و تنوع انواع روش‌های تولید، تصویر هنرمندان در …
Posted: ۱۳۹۸/۰۹/۱۳
نقدی بر کارنمای امین نورانی «پایان روز» در گالری «اثر» مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی نقاشان برای تعلیم و تألم خود، به تاریخ هنر رجوع می‌کنند؛ این بازگشت بر منطق تجربه‌ی فنی و بررسی نحوه‌ی رشد نگاه و تطور اساتید ماقبل صورت می‌پذیرد. این هفته به تماشای کارنمای آثار نقاشی امین نورایی …
Posted: ۱۳۹۸/۰۹/۰۵
نقدی بر نمایشگاه مریم فرشاد در پروژه‌های آران ارتباط اجزاء کائنات در طیف‌های پیوسته مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی هنر طراحی به‌عنوان یک رسانه‌ی مستقل در پی فاصله‌گذاری میان رسامی و طراحی شمایلی است و سعی در ورود این لحن از طراحی به‌عنوان فضای جدید و قابل استفاده به‌عنوان شیوه‌ی بیان هنری …
Posted: ۱۳۹۸/۰۸/۳۰
لایه‌های پیدا و پنهان معنا در خوشنویسی آثار نقاشی‌خط محسن کرمی در گالری ورد با عنوان «رازنامه» مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی چه هنری را تزیینی می نامند و این لقب بر چه اساسی به کار می‌رود؟ هنرهای تزیینی و هنرهای کاربردی جایگاه ارزشمندی در فرهنگ ایران دارد، نگاه قدما به این …
Posted: ۱۳۹۸/۰۸/۲۱
شعف باران احمدی از سیاهی ماده اصلی شکل‌دهنده هستی نقدی بر «بی‌مرگی» باران احمدی در گالری «والی» مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی طراحی در حوزه‌ی تجسمی، دارای تعریفی پایه و اولیه است که عمل طراحی را در قامت رسامی، به دوگونه تقسیم می‌کند: طراحی برای خلق اثر هنری و طراحی به‌عنوان اثر هنری. …
Posted: ۱۳۹۸/۰۸/۱۴
نگاهِ حکمی مصطفی سروریان در جهانِ متکثر هنر نقدی بر نمایشگاه «مصطفی سروریان» در گالری «شروه» مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی در ابتدای قرن بیستم، با رویکردهای نوینی در نقاشی مواجه می‌شویم که بر تحلیل شکل و نور و گریز از بازنمایی مقلدانه‌ی طبیعت و بر مبنای دریافت‌های انقلاب صنعتی و تمایل …
Posted: ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
نمایش پرنده‌های هومن نصیری در گالری گلستان نقدی بر نمایشگاه «هومن نصیری» در گالری «گلستان» مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی هنرمندان با اتخاذ روشی پدیدارشناسانه در هنر، می‌کوشند تا در خصوص بازگشت به اشیاء، آگاهی ما و تعالی جهان تأمل کنند. در این روش، هنرمند صورت یک شیء یا موجود زنده را انتخاب …
Posted: ۱۳۹۸/۰۷/۲۴
تأثیر زمان بر پدیده‌ها در آثار علیرضا چلیپا نقدی بر نمایشگاه «علیرضا چلیپا» در گالری «اُ» مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی ادراک ما از زمان، وابسته به تموجات درونی و در تناقض با زمانِ بیرون از ذهن انسان است؛ این جریان سیال و تحول‌زا که قابلیت کنترل آن آرزویی دست‌نیافتنی بوده و خواهد بود، در …
Posted: ۱۳۹۸/۰۷/۱۶
تعلیق سزانی و چالشِ فضای پسینی در آثار مسعود اصلانی نقدی بر نمایشگاه «مسعود اصلانی» در «گالری هما» مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی رسالت هنر، نه در ایجاد لذت، آن‌چنان که ذهن‌گرایان گفتند: «در پدیداری حقیقت و چیستی هستی است». ارجاع به اشیاء پیرامون خود، مسیری برای بازخوانی و حقیقت چیزهایی است …
Posted: ۱۳۹۸/۰۷/۱۰
تخیل و سیالیت در آثار نقاشیِ فاطمه بهمن سیاهمرد نقدی بر نمایشگاه «چالش عناصر» در گالری آران پروژه مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی استدلال کل به جزء یا استدلال قیاسی[۱] یکی از دو استدلال معروف در علم منطق است؛ استدلال کل به جزء، هنگامی کاربرد دارد که در استدلال از یک نظریه‌ی (تئوری) کلی استفاده …
Posted: ۱۳۹۸/۰۷/۰۶
گریز از مهلکه‌ی انسان‌محوری در نقاشی‌های جواد علی‌محمدی اردکانی گالری فرمانفرما مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی به نگارخانه‌ی «فرمانفرما» رفتیم که میزبان آثار «جواد علی‌محمدی اردکانی» بود؛ او متولد ۱۳۴۸ در اردکان یزد است و دکتری پژوهش هنرش را از دانشگاه شاهد دریافت کرد؛ و اکنون استادیار، مدیر گروه نقاشی و عضو هیأت …
Posted: ۱۳۹۸/۰۷/۰۲
اسطوره‌ها، اشیاء و توهم در آثار پگاه رجامند گالری «اُ» مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی تصاویر فراواقعگرایانه می‌توانند همگی بازتاب عالم خیال منفصل باشند؛ این فضای ادراکی را عوالمی میان جهان محسوس و عالم عقلانی گفته‌اند. به‌واقع نقاش، شهروند مکان مورد نظر تمدن کنونی ماست. پردازش و کنکاش ذهن نقاش در جهان …
Posted: ۱۳۹۸/۰۶/۱۲
متن یک گلدان در فضای هیچ، داستانی دیرینه و همچنان زیبا نقدی بر نمایش «فریبا فرقدانی» در گالری «اعتماد» مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی در هفته گذشته، به نگارخانه‌ی «اعتماد» در کاخ «نگارستان» رفتیم که پذیرای نقاشی‌های «فریبا فرقدانی» بود؛ نقاشی که به سراغ طبیعت رفته است. او کارنامه‌ی درخشانی در سال‌های …
Posted: ۱۳۹۸/۰۶/۱۰
تلفیق نگاه هنر شکل‌گرا با نگاهی جدید در آثار ساسان نصیری نقدی بر نمایشگاه «ساسان نصیری» در گالری «ایرانشهر» مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی جای شک است که بتوان تشریح کامل و همه‌جانبه‌ای از محصول هنری یک هنرمند ارائه داد؛ به‌خصوص اگر هنرمند در کار خود خبره باشد؛ نقاش به‌وسیله‌ی منطق هنری از …
Posted: ۱۳۹۸/۰۵/۳۰
پدید آمدن هیولای اجباری در گالری هما نقدی بر نمایش «شادی اجباری» با نام «پدید آمدن هیولا» در گالری «هما» مجله پامپا: به قلم جاوید رمضانی مرگ‌اندیشی، خصلتی است که بزرگان دین و اندیشه بر آن سفارش کرده‌اند؛ بمیرید، پیش از آن‌که بمیرید؛ به‌راستی آن‌که به‌هنگام نمی‌زید چگونه به‌هنگام می‌میرد؟ بدون شک مرگ، …
Posted: ۱۳۹۸/۰۵/۱۳
ساله شریفی و تکثیر عشق در جهان معاصر نقدی بر نمایش «این سری عاشقانه باشه» در گالری «هما» مجله پامپا: جاوید رمضانی «گل« به‌عنوان عنصر طبیعی در جایگاه سوژه، همواره منشأ الهام هنرمندان بوده است؛ اما این فرم طبیعی با گذشتن از فیلتر ذهن هنرمند، به تفاوت‌هایی نایل می‌شود که در نگاه مخاطب …
Posted: ۱۳۹۸/۰۳/۲۶
تعلیق یادداشتی بر نمایشگاه «سیاوش حاتم‌آبادی» در گالری والی پامپا مگ به قلم جاوید رمضانی «سیاوش حاتم‌آبادی»، هنرمند جوانی است که تجارب بسیاری را در حوزه‌ی نقاشی، گرافیک و موسیقی دارد. آشنایی من با او به نمایش آثارش در گالری «ایوان» باز‌می‌گردد؛ این نمایشگاه با عنوان «سینکرونیسیتی» استوار بر مفهوم «اتفاق» در جریان تولید اثر …
Posted: ۱۳۹۸/۰۳/۲۷
نقدی بر نمایشگاه «مرجان شکری» در گالری «چهار» ذره دیوانه‌ی خدا پامپا مگ به قلم جاوید رمضانی عالم خُرد و عالم کلان، دنیای درون و جهان بیرون، مرزها و افق‌های دانش ما را از هستی محدود کرده‌اند. با تعاریفی که در قرن هجدهم از زیبایی‌شناسی به‌عنوان علم ادراک در حوزه‌های مادون عقلانیت توسط «بوم گارتن» …
Posted: ۱۳۹۸/۰۲/۱۸
نقدی بر نمایشگاه «سرگیجه» کاویان هازلی گالری والی پامپا مگ به قلم جاوید رمضانی کاندینسکی در مقاله‌ای که در باب فرم انتشار داد، گفته بود دو قطب مشخص در هنر مدرن انتزاع تمام‌عیار و رئالیسم تمام‌عیار است. این فاصله بعدها در طراحی، بیانی متفاوت یافت و رویکردها به طراحی متعین و ازپیش‌تعریف‌شده همراه با آنیت …
Posted: ۱۳۹۸/۰۲/۱۱
کوه کوه نیست | نقدی بر مجموعه «کوه کوه است» مصطفی فرج‌آبادی گالری اُ پامپا مگ: به قلم جاوید رمضانی نقاشی قدیمی‌ترین عمل هنری انسان‌هاست. تجربه‌ی شکار و برخورد با طبیعت و رسم و نقرِ آن بر روی صخره‌ها قدرت انسانها را برای مواجهه با ترس‌هایشان افزایش می‌داده است. این جریان کارکرد ذهن آنان را وسیع‌تر …
Posted: ۱۳۹۸/۰۱/۳۱
یادداشتی بر نمایشگاه «کوهستان»، آثار فرید جهانگیر گالری ایرانشهر پامپا مگ: به قلم جاوید رمضانی تا چه حد می‌توان هنر را در غالب یک شیء صرف یا رفتاری بر اساس تکنیک تعریف نمود؟ آیا هنر براساس ایده‌ی هنرمند شکل می‌گیرد؟ حضور ایده در ذهن آیا حاصل سازوکارِ تفکر است یا تحریک احساسات در لحظه‌ای مشخص؟ …
Posted: ۱۳۹۸/۰۱/۰۱
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۷ به قلم جاوید رمضانی در این پرونده مروری داریم بر نقد نمایشگاه‌هایی که جاوید رمضانی در سال ۹۷ نگاشته است که مشتمل بر ۳۰ نقد است که قریب به اتفاق آن در حیطه نقاشی نوشته شده است. جاوید رمضانی سردبیر منتقدان برنامه هنرنامه، پر مخاطب‌ترین رویداد تخصصی هنرهای تجسمی است …
Posted: ۱۳۹۷/۰۱/۰۳
جاوید رمضانی مدیر سایت پامپا مگ، مدرس، منتقد، مولف، هنربان و هنرمند تجسمی است، او با سابقه‌ای بالغ بر سی سال در حوزه هنر و بیش از ۵۰ نمایشگاه گروهی و ۲۵ نمایشگاه انفرادی در سرتاسر ایران و جهان، اینک به مدت هشت سال است که مدیریت سایت خبری هنری را در دست دارد. او همچنین موسس گروه هنری پامپا و زیر شاخه‌های آن است. در کنار این‌ها سردبیر منتقدین برنامه هنرنامه ویژه نقد هنرهای تجسمی در شبکه چهار سیما نیز می‌باشد.
